Bulgaristan ve Romanya vatandaşlarının diğer Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde çalışmalarını kısıtlayan kurallar, 1 Ocak 2014'ten itibaren devre dışı kalıyor.

Bulgaristan ve Romanya'ya üyelik aşamasında getirilen kısıtlamalar, yoğun bir göç akını olabileceği kaygısının da etkisiyle, iş piyasasındaki gerilim ve sorunlar dikkate alınarak devreye sokulmuştu. Bu kuralların devre dışı kalacak olması, Bulgaristan ve Romanya vatandaşlarının tıpkı diğer üye ülke vatandaşları gibi istedikleri AB ülkesine gidip çalışabilecekleri anlamına geliyor.

Kamu alanı uygulama dışında tutulurken üye ülkelerin, "haklı olması gereken gerekçelerle" kamu güvenliği, kamu düzeni ve kamu sağlığının korunmasını öne sürerek bazı iş alanlarını diğer AB vatandaşlarına kapalı tutmalarının önünde de bir engel yok.

Bu istisnalar dışında kısıtlamalara son verilecek olmasının bazı ülkelerde yarattığı rahatsızlık ise büyük ölçüde iç politika odaklı olmanın ötesine geçmiyor. AB'nin temel ilkelerinden olan ve AB Antlaşması'nda koruma altında bulunan, çalışanların serbest dolaşımının tek taraflı girişimlerle engellenmesi ise mümkün değil.

Bulgaristan ve Romanya'ya yönelik kısıtlamalar için belirlenen yedi yıllık geçiş süresi halen dokuz AB ülkesinde tam olarak uygulanıyor. Bu ülkeler, İngiltere,Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya, Belçika, Lüksemburg, Malta ve İspanya'dan oluşuyor.

Kısıtlamaların 28 üyeli AB'de sadece 9 ülkede yürürlükte olması konunun siyasi boyutunun teknik boyutunu gölgede bıraktığının göstergesi olarak algılanıyor.

Hırvatlara da kısıtlama var

İşçilerin serbest dolaşımına getirilen kısıtlamalar sadece Bulgaristan ve Romanya'ya özgü bir uygulama değil. AB'ye 1 Temmuz 2013'te üye olan Hırvatistan için de aynı kısıtlamalar devreye sokuldu.
Bu ülkenin vatandaşları da işçilerin serbest dolaşımı ilkesinden yararlanabilmek için 2020'ye kadar beklemek durumunda. Bulgaristan ve Romanya örneklerinde olduğu gibi bazı AB ülkeleri daha şimdiden Hırvatistan'a yönelik kısıtlamaları uygulamama kararı aldı. Kısıtlamaları uygulamaktan yana tavır takınan AB ülkelerinin sayısı ise 13.

Ekonomiler yararlanıyor

Bazı ülkelerin, Avrupa'da seçim dönemi yaklaşırken AB vatandaşı olsalar bile "yabancı işçilere" yönelik söylemlerini sertleştirmesine rağmen yapılan araştırmalar, ekonomilerin iş gücünün hareketliliğinden fayda sağladığını gösteriyor.

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) çalışmaları, işçilerin serbest dolaşımının Avrupa'daki işsizlik oranını yüzde 6 azalttığını gösteriyor.

AB Komisyonu verileri de 2004-2009 arasında yeni üye ülkeler kaynaklı serbest dolaşımın eski AB ülkelerinin gayri safi milli hasılalarını yüzde 1 oranında yükselttiğine işaret ediyor.

İngiltere, AB'yi zorlayabilir

Brüksel'de düzenlenen son AB Zirvesi'nde, İngiltere Başbakanı David Cameron'ın "AB içinden gelebilecek" yeni bir geniş çaplı göçe karşı uzun vadeli ve daha sıkı kısıtlamaların devreye sokulmaması halinde yeni üye alınmasını veto edeceğinin sinyalini vermesi de AB çevrelerinde oldukça olumsuz bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

AB yetkilileri, İngiltere'nin olası yeni üyelerin katılım antlaşmalarına işçilerin serbest dolaşımını belirsiz süreliğine erteleme amaçlı maddeler eklenmesini istemesinin önünde teorik olarak engel olmadığının altını çiziyor. Bununla birlikte, bu yaklaşımı pratiğe dökmenin oldukça zor olabileceği belirtiliyor.