Piyano hakkında kısa bilgi

Piyanonun ses alanı yedi sekizliden biraz fazladır. Kalvyesinde 88tuş
(87 yarım ses) vardır. Verebildiği en pest ses 27,5hz frekanslı La
sesidirbütün piyanolarda bu sesi veren telin boyu 198cm kadardır. En tiz
ses ise 4186hz frekanslı tanpere Do sesidir. Bu sesi veren telin boyu
61cm kadardır.Pest sesleri veren tellerin çok uzun olmasıgereken
boylarını kısaltabilmek için, üzerlerine başka tel sarılmış ve birim
kütleleri arttırlımıştır. En pest sesten başlayarak ilk on sesin herbiri
tek bir sarma telden elde edilir. Sonraki 18 sesin herbiri için bir
çift kaplanmış tel kullanılmıştır. Geri kalan 60 ses için üçer çıplak
tel vardır. Böylece 88 ses için toplam 226 tel kullanılmış oluyor. Bu
kadar telin gerilmesi çerçeveye büyük yük getirir. (30 tondan fazla)
Çalgının bu yüke dayanmasını demir çerçeve sağlar.

Teller iki eşik üzrinden geçerler. Eşiklerden biri demir çerçeve
üzerine, öbürü ise ses tahtasına basmaktadır Ses tahtasının (rezanatör)
görevi; telden sesin niteliğini düseltmek ve havaya akustik enerji
yaymaktır. Eşikteki titreşimlerin olabildiğincekısa sürede,
sestahtasının her yanına yayılması gerekir. Yani dalgaların ses
tahtasındaki hızı büyük olmalıdır. Bunun için de esnekliği fazla ama öz
kütlesi küçük (hafif) bir malzeme gereklidir. Norveç ladini bu işe çok
uygundur. Bu ağaçtasesin hızı damarlar bouyunca 4600m/syi bulur.
Damarlara dik doğrultular daha azdır. Orijinal piano-fortede teller
büyük piyanolardaki gibi yatay durumdaydı. Daha sonra, dik Piyano
veya duvar piyanosu denilen; tellerin dikine uzandığı modeller
geliştirilmiş ve bu çalgının evlere girebilmesi kolaylaştırılmıştır.

Eşiklerin üzerinden geçen tellerin bir ucu çerçeveye gömülü ayar
çivilerine bağlıdır. Tellerin öbür ucu doğrudan çerçeveye tuturulmuştur.
Piyanonun düzeninin uzun süre bozulmaması için tellerin
gerginliklerinin koruması gerekir. Yani ayar çivileri tellerin zorlaması
altında eğilmemelidir. Çivilere gereken daynıklılığı verebilmek için
ayar çivileri çapraz damarlı 41 kat sert ağaç levhadan yapılmış bir blok
(çivi bloku) içine gömülmüştür.

Mekanizmanın işleyişi: Piyanonun telleri
çekiçle vurularak titreştirilir. Kuşkusuz olay bu kadar basit değildir.
Parmağın tuşa basmasıyla birlikte, çok ince ayarlanmış bir sıra olay
birbirini izler. Tele vurarak çekicin vuruşu yapar yapmaz telden
ayrılması gerekir ki, telin titreşimini söndürmesin. Çekicin tele
vurduktan sonra sıçramasını önlemek gerekir. Hemen, ikinci bir vuruşa
hazır olmasına olanak sağlanır. Yani vuruş mekanizması hızla
başlangıçtaki başlangıçdaki durumuna dönebilmelidir. Ayrıca seslerin
seslerin birbirine karışmasını önlemek için , ard arda vuruşlar
yapılırken , bir önce titreştirilen tellerin söndürülmesi lazımdır. Yani
tuşa basınca ses başlamalı, bırakınca da kesilmelidir. Bütün bunları
büyük bir incelikle yapabilen piyanonun mekanizmasıdır. Mekanizma
anlaşılması zor, karmaşık bir sistemdi. Bazı piyanoların mekanizmasında
7000den fazla parça vardır. Demekki her tuşa 80 kadar parça
düşmektedir. Keçeyle kaplanmış çekiçler, çok sert de, çok yumuşak ta
olmamalıdır. Yumuşak çekiçler donuk, cansız bir ses oluşturur. Sert
çekiçler ise çınlayan, acı bir ses oluşturur. Tuşa basılınca ve çekiç
harekete geçince tele deymekte olan bir keçe yastık telin üzerinden
kalkar. Tam çekicin tele vurmasından önce, bir kaldıraç çekici tuştan
ayırır. Zaten hızla hareket etmekte olan çekiç, tele doğru hareketine
serbestçe devam eder. (eğer tuşa yavaş basılırsa çekiç hızlanmaz ve tele
vuramaz. Dolayısıyla bir ses oluşmaz.) Tele vurup geri dönen çekiç,
geri engeli tarafından yakalanır ve tutulur. Tuş kalkınca, keçe yastık
yeniden telin üzerine inerek susturur.

Piyanoda üç pedal (ayaklık) vardır. Sağdaki pedal Yastık Pedalı
dır. Bu pedala basılırsa bütün yastıklar kalkar ve teller serbestçe
titreşebilir. Pedal bırakılınca ise yastıklar yeniden tellere değer.
Soldaki pedal; Yumuşak Pedal da denilen tek tel pedalıdır. Bu pedala
basılınca bütün mekanizma olduğu gibi bir parça kayar ve böylece
çekiçler her ses için gerilmiş bütün tellere değil yanlızca bir veya iki
tele vurabilir. Böylece ses şiddeti azalır. Ortadaki pedal Uzatma
Pedalı dır. Bu pedal yastık pedalı gibi bütün sesleri değil yanlızca
pedala basıldığı sırada çalınmakta olan sesleri uzatır.

Piyanonun önemli parçalarını şöyle sıralandırabiliriz:

- Dökme demir çerçeve

- Çam blok

- Ses tahtası

- Eşik

- Kasa

- Mekanizma

- Klavye

- Pedal

Sesin niteliği ve akustiği hakkında
bilgiler : Piyanodan yayılan sesin niteliğini değiştiren bağzı engeller
üzerinde duralım.Tellerin tam esnek olmayışı yüzünden, çıkan karmaşık
sesin içindeki selen düzeni bozulduğu için, Piyano sesi biraz uyumsuzdur ve bu uyumsuzluk Piyano için karekteristik bir özelliktir. Piyano
sesinin içeriği üst seslerin frekansları arttıkça karşılıkları olan
selenlerinkinden git gide daha farklı olur. Frekans arttıkça üst sesler
git gide daha diyezli olur.

Piyano seslerinin niteliğini belirleyen ikinci bir etken, sesin
başlayış ve bitiş biçimidir. Bu her çalgıda farklıdır. Piyanoda çekicin
tele vurmasıyla ani olarak enerji verilir. Bu bir ses patlamasıyla
sonuçlanır. Patlama çabucak söner ama telin serbest titreşimiyle oluşan
ve daha az şiddetli olan ses uzun süre devam eder. Yani Piyano
sesi iki ayrı sesin bileşkesi gibi düşünülebilir. Çekicin vuruşu dikey
titreşime neden olur bu titreşimin enerjisi eşik yoluyla ses tahtasına
aktarıldığı için çabucak biter ve titreşim söner. Yatay titreşimin
enejisi ise; Tel eşiğe bastırarak titreşmediği için ses tahtasına
kolayca geçemez. Dolayısıyla ses uzayıp gider. Piyano sesini karekterize eden etkenlerden biri de bütün üst seslerin sönme hızlarının aynı olmamasıdır. Piyano
sesine özellik sağlayan başka bir etken, birtek perdeyi elde etmek için
birlikte seslendirilen iki veya üç telin birbirine tam uyuşum
göstermeyişinden doğan vurulardır. Az sayıda vuru sese bir sıcaklık
katar. Bu nadenle piyanonun sesi dinleyiciler tarafından sıcak bulunur.
Sesin sıcaklığı kuşkusuz öznel bir niteliktir. Ama bunun vurularla
ilgili olduğu da kuşkusuzdur. Nitekim bir kaç keman tarafından tek sesli
olarak çalınan bir melodi daha dolgun ve renkli olmasına karşın aynı
melodi tek bir keman tarafından çalındığında daha sade bir yapıya sahip
olur. Çünkü tek kemanda vurular oluşmaz. Ayrıca tam ve kesin frekanslı
selenlerden elektronik olaral oluşturulan sentetik seslerle vuruların
yokluğundan dolayı istenilen renk oluşmaz.

Piyanonun sesine özellik veren diğer bir etki çalgının diğer
kısımlarından (teller dışındaki kısımlardan) gelen seslerdir. Özellikle
tiz seslerde çekicin tele vurması ile oluşan vurma sesi çok dikkat
çeker. Pedal sesleri vurulmamış olan tellerin vurulanlara uyarak
titremeleri vb. Bir piyanonun sesini tanımamızı sağlayan ip uçlarıdır.

Piyano Çeşitleri :

1. Duvar (Konsol) Piyanosu

2. Elektro Piyano

3. Hazırlanmış Piyano

4. Kuyruklu Piyano

5. Mekanik Piyano

6. Pnömatik Piyano

Duvar Piyanosu : Telleri ve armoni tablosu düşey olan piyanodur.

Elektro Piyano : Rezonansı çalgının mekanizmasına dahil olan ya da dışarıdan bağlanan yükselteçlerin sağladığı piyano

Hazırlanmış Piyano : Tellerinin arasına
Çalgının tınısını değiştirecek nesnelerin (çivi, tahta, maden ya da
kauçuk parçaları) yerleştirildiği piyano

Kuyruklu Piyano : Telleri ve armoni tablosu yatay olan piyano

Mekanik Piyano :
1880e doğru Amerikada icat edilen otomatik piyano(üzerinde dişler
bulunan tahta bir silindir, bir zemberekle döndürülür ve çekiçleri
hareket ettirir.)

Pnömatik Piyano : Pirinç ve cetvelin
(Pan Flür Denir) delikleri ile uyuşan karton bir rulonun deliklerinden
çalgının içine hızla giren havanın basıncıyla çekiçlerin hareket ettiği
otomatik piyano

GENİŞ KAPSAMLI BİLGİ İÇİN
http://www.gocmenpiyanistler.com

» Elektronik piyano hakkında bilgi
» Bulgaristan hakkında bilgi
» DUVAR PİYANOSU HAKKINDA BİLGİ
» Piyano nedir?
» Pİyano teknİklerİ

Piyano hakkında kısa bilgi

Piyano hakkında kısa bilgi

Similar topics

Similar topics