Geçmişteki ve Günümüz Ud Üstadları:

Geçmişteki Ud Üstadları:

Ud'a 19. yy. sonlarında Türk toplumunda yeni itibarını kazandıran, bu
arada 6. bam telini de ilâve eden, udî-viyolonselist Şakir Paşa’dır. Onu
Nevres Bey izlemiş, onun arkasından da -farklı ekollerden- Ali Rif’at,
Musa Süreyya, İbrahim Ziya (Özbekkan) Beyler, Şerif Muhiddin Targan,
Selânikli Ahmed, Serop ve Küçük Sarkis Efendiler, Şerif İçli, Yorgo
Bacanos, Şekip Memduh, Hrant Emre ve Kadri Şençalar gibi isimler
gelmiştir ki, Ud'u bir daha hiç azalmayacak bir aşkla Türk halkına
sevdirenler, işte bu isimlerdir. Bu sanatkârları da klâsik,
fantezist-atılımcı ve piyasa tarzı gibi üç ana ekole ayırarak incelemek
mümkündür. Nevres Bey’den Şerif İçli’ye kadar olanları klasik, Targan ve
Bacanos’u fantezist-atılımcı, Selânikli Ahmed’den Kadri Şençalar’a
kadar olanları da piyasa tarzı ekollerinde sınıflandırabiliriz. Klasik
hariç, bu ekoller, saydığımız büyük isimlerin göçmesiyle ortadan kalkmış
değildir. Önce, gazino, kulüp ve kasetlerin arabesk müziğinde en geniş
oranda kullanılan piyasa tarzı müzik devam etmektedir.
Fantezist-atılımcı tarzı, günümüzün konservatuarlı gençlerinin büyük bir
kısmı devam ettiriyor. Klasik tarzın son temsilcisi Cahid Gözkân ise
kısa süre önce 93 yaşında vefat etti.

Ekollerden bahsederken, 28.Haziran.2000 tarihinde kaybettiğimiz büyük ud
sanatkârı Cinuçen TANRIKORUR'dan bahsetmeden geçilemez. Kendi ifadesi
ile "Bizim tanbur zevkine dayalı üslûbumuz." diye adlandırdığı ve son
dönemde Ud'a gönül vermiş pek çok kişinin rağbet ettiği bir tür tarz
yada ekoldür.Bu tarz sâde ve fazlaca ajitasyon (agitation) yapmadan,
adeta tanbur tınısına yakın ses ve tanburun mızrab darbelerine yakın
çarpmaları ile süslü, fevkalâde nâzik, nârin ve bir o kadar da zor bir
tarzdır. Her ne kadar tanbur zevkine dayalı üslup olarak tanımlansa
dahi, TANRIKORUR ekolünde ud tekniği daha bilinçli ve daha bilimsel bir
nitelik kazanmıştır. Bu ekole yukarıdaki izahatlardan ziyade,
TANRIKORUR'un dâhice terkîb ettiği makamlar gibi, ud-tanbur zevkine
dayalı terkîb edilmiş ekol yada tarz denilebilir. Bu tür ud tekniği
TANRIKORUR'un taksimlerinde, saz eserlerinde ve sözlü eserlerinde apaçık
görülür. Sağlığında birçok öğrencisi olmuş, kendinden sonra bu ekolü
yaşatacak isimler yetiştirmiştir.İlk yetiştirdiği talebesi 1996 yılında
kaybettiğimiz Ankara Radyosu Ud Sanatçısı Saim Konakçı'dır.

Geçmişteki ve Günümüz Ud Üstadları: Ud1

Günümüz Ud Üstadları:

Günümüzde yukarıda bahsedilen tüm tarz ve üslubun tamamını ustaca
kullanabilecek kabiliyette pek az sayıda sanatkârımız vardır. Bu
sanatkârlarımızın başında Necati ÇELİK gelir. ÇELİK icrâcılığı boyunca
tek bir ekole yada tarza bağlı kalmadan, klasik-fantazist ve atılımcı
tarzın tamamı ile ajitasyonun her türlüsünü büyük bir ustalıkla aynı
anda uygulayabilen nadir sanatçılarımızdandır. Bu yeteneği ile başta
Amerika olmak üzere birçok yabancı ülkede tanınmaktadır. Birçok ülkede
verdiği konserlerle bir nevi Türk Musiki Kültürünün temsilciliğini de
yapmaktadır. Ülkemizden ve yabancı ülkelerden birçok öğrenciyi bu yönde
yetiştirmektedir.

Bunun dışında halen günümüz
ustalarından Mutlu Torun, Samim Karaca, O.Nuri Özpekel, Coşkun Sabah,
Yılmaz Yüksel, Teoman Önaldı, Bayram Coşkuner, Sedat Oytun, Yurdal
Tokcan gibi birçok sanatçılarımız da çeşitli tarzlarla sanatlarını icrâ
etmektedirler.