GAZİ OSMAN PAŞA’NIN HAYATI




Plevne Kahramanı Gazi Osman Paşa (1833 - 1900)

Gazi Osman Paşa, 1833 yılında Tokat’ta doğmuştur. Babası Yağcı oğullarından Mehmet Efendi, Annesi Şakire Hatun’dur.

Bir müddet sıbyan mektebine (İlkokul) devam ettikten sonra, Beşiktaş Askeri Rüştiyesine 1844 yılında da Askeri İdadi (Askeri Lise) ye yazılmıştır. 1853 yılında Teğmen rütbesiyle Harb okulundan mezun olmuştur. Aynı yıl Kırım harbi çıktığı için, harbin ilan edilmesi ile birlikte Osman Bey, Kurmay sınıfına alınarak Rumeli'deki orduya gönderilmiştir. Kırım Harbinde gösterdiği başarılı hizmetlerinden dolayı Rütbesi Üst Teğmenliğe terfi ettirilmiştir. Kırım Harbi bitince Yüzbaşı Rütbesi ile İstanbul’a dönerek Harp Akademisindeki öğretimini tamamladıktan sonra bir müddet Genel Kurmay Başkanlığında çalışmış ve bu sırada rütbesi Kolağalığa terfi ettirilmiştir.


Osman Bey, 1859 yılında Osmanlı Ülkesinin nüfus sayımı ve kadastro çalışmalarında bulunmak üzere Bursa’ya gönderilmiştir. İki yıl burada kaldıktan sonra 1861 yılında Rumeli Yenişehir tayin edilmiştir.

Lübnan Yemen isyanlarının bastırılmasında gösterdiği başarılardan dolayı rütbesi Tuğgeneralliğe yükseltilmiştir.

Osman Paşa 1873 yılında Yeni Pazar Tümeni Komutanlığına tayin edilerek rütbesi Tümgeneralliğe terfi ettirilmiştir.

Osman Paşa 1875 yılında Merkezi Erzurum’da olan IV. Ordu Kurmay Başkanlığına tayin edilmiştir. Bu sırada Balkanlardan çıkan kargaşalıktan dolayı aynı yıl Niş’e gönderilmiştir. Bu esnada Vidin Komutanı Yaver Paşa, Anadolu'da başka bir vazifeye memur edildiği için yerine Osman Paşa getirilmiştir.

Osman Paşa 1876 yılında Osmanlı Devletine savaş ilan eden Sırplara karşı başarılı mücadelelerde bulunarak 6 Ağustos 1876’da Zayçar’ı zapt etmiştir. Bu başarısından dolayı kendisine ikinci rütbe Mecidiye Nişanı ile “Müşirlik” rütbesi verilmiştir.

Osman Paşa’yı unutulmaz yapan ve ününü Dünyaya duyuran hiç şüphesiz Plevne Muharebelerinde göstermiş olduğu olağanüstü başarılarıdır. Bu muharebelerde, kendi kuvvetlerinden kat kat üstün olan düşman kuvvetlerine karşı harp okullarında ders olarak okutulan savunmalarda bulunmuştur. Osman Paşa’nın Plevne Muharebelerinde göstermiş olduğu bu başarılar üzerine kendisine II. Abdulhamit tarafından “Gazi” lik beratı verilmiştir. Gazi Osman Paşa düşmanları tarafından da takdir edilmiştir. Nitekim Huruç Hareketi sırasında yaralanarak esir düştüğü sırada, kendisinden alınan kılıcı, Rus Başkumandanı Grandük Nikola tarafından esirlik kurallarına aykırı olarak iade edilmiş ve bir misafir gibi ağırlanmıştır.

Gazi Osman Paşa, Plevne muharebelerinden sonra, esir olarak gittiği Rusya'dan II. Abdulhamid’in girişimleriyle 13 Mart 1878 tarihinde İstanbul’a dönmüştür. İstanbul’a dönüşünün ertesi günü Hassa Müdüriyeti'ne getirilmiştir. 5 Kasım 1878 tarihinde de Mabeyn Müşirliğine tayin edilmiş ve ölünceye kadar bu görevde kalmıştır.

Gazi Osman Paşa’nın mevcut vazifeleri muhafaza edilerek, 12 Aralık 1878 tarihinde Seraskerliğe tayin edilmiş ve Temmuz 1880 tarihine kadar bu görevde kalmıştır. Daha sonra bu göreve 3 defa daha tayin edilmiş ve takriben 7 yıl bu görevde kalmıştır.

Gazi Osman Paşa, sükunetli ve sabırlı bir ruh yapısına sahipti. sade yer , sade giyer, dünya nimetlerine karşı ihtirası görülmezdi. vazifesi dışında münzevi bir hayat yaşardı. muharebe meydanlarında yemeklerini az ve tek başına yer, abur cubur şeyler yemekten şiddetle kaçınırdı.

Hayatta en büyük zevki, kendisine emanet edilmiş askerleriydi. onların her türlü dertleriyle ilgilenir, askerlerini korkutarak değil sevgiye dayanarak yetiştirirdi. Emri altındaki erlere, subaylara örnek teşkil etmek bakımından Plevne Muharebeleri esnasında Plevne’de kendisine tahsis edilen evde ikamet etmeyerek, askerler gibi çadırında ikamet etmiş ve onlarla aynı şartları ve imkanları paylaşmıştır.

Gazi Osman paşa mağlubiyet diye bir kelimeyi tanımak istememiş hadiseler en kötü bir şekil aldığı zaman bile onun itidali sükuneti ve itimadı sarsılmamıştır. Tüm olumsuz şartlara rağmen ne kaçmak ve nede teslim olmak onun bir an bile aklına gelmemiştir.

Gazi Osman Paşa’ya duyulan sevgi ve saygının bir neticesi olarak adına şiirler ve marşlar söylenmiş ismi kasabalara, semtlere ve okullara verilmiştir. O kazanmış olduğu haklı şan ve şöhretinden dolayı her zaman saygı, hürmet ve minnetle anılacaktır.

Kaynak: /www.tokatsitesi.com Tokat Web Sitesi

PLEVNE MARŞI

Tuna nehri akmam diyor
Etrafımı yıkmam diyor
Şanı büyük Osman Paşa
Plevne'den çıkmam diyor.

Olur mu böyle olur mu
Evlât babayı vurur mu
Sizi millet hainleri
Bu dünya size kalır mı

Düşman Tuna'yı atladı
Karakolları yokladı
Osman Paşa'nın kolunda
Beşyüz top birden patladı.

Kılıcımı vurdum taşa
Taş yarıldı baştan başa
Askerinle binler yaşa.
Namı büyük Osman Paşa



BİRİNCİ PLEVNE SAVAŞI


Plevne küçük bir kasaba, savunulması zor ve açıkta olan bir şehir olmasından dolayı,Osman Paşa gelir gelmez ,askerleri dinlenmeden ,istihkam hazırlıklarına geceli gündüzlü bir çalışma yaparak, savunma hattı oluşturdu. O zamanın harp bilgisine göre üstün mühendislik istihkamları hazırlayarak ,yeni savunma yöntemini tarih sayfalarına yazdırdı.İstihkamlar derin ve hilal biçiminde bir biri ile bağlantılı bir şekilde ve çıkarılan toprak da başka yere taşındığından dolayı, düşmanın siperleri fark etmesi imkansızdı. Savaş öncesi Osman Paşa nın ordusu Plevne'de 13 000 askerden ibaretti.

7 Temuz 1877 yılında Ruslar Plevne'ye saldırdı ,Osman Paşa'nın ordusu toplam 13 000 askerden ibaretti. Rusların bu ilk saldırıda 8500 askeri vardı,diğer güçleri muhtelif yerlerde konuçlanmıştı. Rusların bu saldırısı ilk siperlede bulunan Osman Paşa ordusundaki askerlerin geri çekilmesine neden oluyordu. Bu ricat üzerine Osman Paşa geri çekilen askerlerin, gerekirse öldürülmesine ve zapt edilen siperlerin savunulmasını sonuna kadar tutulmasını emr etti. Bu emir üzerine Osman Paşa ordusu ,arka istihkamlardan takviye alarak Rusları püskürtmeyi başararak,savunma hattını güçlendirdi.

Bu hezimet karşısında Ruslar kısa zaman içinde asker sayısını 50 000 çıkardılar, 208 top ile yeniden hücuma hazırlanmaya başladılar.

Gelen takviyelerle birlikte Osman paşanın toplam asker sayısı 20 000 ciavrında idi,top sayısı 58 adetti.

8 Temuz 1877 de daha fazla Güçle Ruslar yine hücuma geçtiler, ancak muvafak olamadılar ve savaş alanında verdikleri 3000 ölü ile geri çekilmek zorunda kaldılar.

Bu harpte Osman Paşa ordusunun 2000 şehidi vardı.

Ruslar ,başarısız bir hücum neticesinde, birkaç günlüğüne savaşı durdurdular.

Böylece birinci Plevne muharebesi Osman Paşa ordusunun zaferiyle sonuçlandı.

Birinci Plevne zaferinden sonra Osman Paşa ,Rusların daha fazla güçle geleceklerini hesap ettiğinden dolayı , askerlerine mola vermeden ,yeni savaş hazırlıklarına başladı.

Plevne'nin çevresine tabyalar ve toprak istihkamlar yaptırarak,mevcut istihkamları tamir ettirdi. Sofya ve Vidin'e giden yolların güvenliğini sağlamak için tedbirler aldı.

Osman Paşa bir yandan bu hazırlıklarla uraşırken,diğer yandan Padişah'tan ilave kuvvet gönderilmesi yönünde talepte bulundu. Bu talep üzerine Osmanlı Devleti Başkomutanlığı, Plevne'ye 10 000 asker gönderdi.

8 Temuz 1877 yenilgisi üzerine Grandük,Krüdnerin Sakovski tümeni ve Skobelev süvarisi ile Plevne'ye ikinci bir saldırı hazırlıklarına başladılar. İkinci saldırı için General Krüdner ,General Schuldner’e katılarak, Plevne önlerinde konuçlandılar.



İKİNCİ PLEVNE SAVAŞI



18 Temuz 1877 de Ruslar Plevne'ye yeniden saldırıya geçti ve ikinci Plevne savaşı başladı.
Savaş bütün gün şiddetli bir şekilde devam etti, bazı istihakamlardan Osman Paşa askerleri ricat etmek zorunda kaldı.
Osman Paşa gelen ilave 10 000 askeri güçü, harbe sokarak, Ruslara karşı taaruza geçti. Bu kanlı savaşta Ruslar önde Osman Paşa askerlerinin tüfeklerinden çıkan kurşunlarla ölmekte ve ricat etmeye çalıştıkları zaman da Osman paşanın toplarla vurduğu Rusların arkasında kapana kısılmış kalmışlardı. Ruslar perişan bir durumda bu saldırıda 8000 ölü ve 15000 yaralı verdi.

Osman Paşa ordusu yalnız 100 şehit ve 300 yaralı verdi,bu hücumdan da büyük bir zaferle çıkarak,Plevnenin savaş ile alınamayacığını kanıtladı.Osman Paşanın ikinci Plevne savaşı ile dünya harp sahnesine ,yeni tabya ve istihkam düzeni ilk defa savaş alanında uyguladı ve başarılı oldu. İkinci Plevne zaferi Osmanlıda olduğu gibi, tüm dünyada büyük yankı buldu ve mutelif halklardan taktir ve destek gördü. Plevne savaşı devam ederken Avrupada ,Osman Paşanın savaş stratejisi askeri ders kitaplarına girdi.

Ruslar bu ağır yenilgiden sonra ,artık Plevne'nin savaş ile alınmasının imkansız olduğu şüphesine düştüler. Bu malübiyetten sonra Rus Çarı ikinci Aleksander ,bizzat ordusunun başına gelerek, bütün Avrupaya ve dünyaya bu savaşı kazanacaklarını ilan ederek ve Romanya prensliğinden yardım isteyerek,ordusunun asker sayısını ilave takviyelerle 100 000 askerden daha fazla topladılar ve top sayısı 232 adetten fazla idi.



ÜÇÜNCÜ PLEVNE SAVAŞI



Gazi Osman Paşa ordusu 30 000 civarında idi, yeni saldırı hazırlıkları olması nedeniyle Osman Paşa ilave takviye birlikler gönderilmesini talep etti. Zira Plevne çok stratejik bir önem arz ettiğinden dolayı ,nihayi savaşın kaderi burada belli olacağı kesindi.

25 Ağustos 1877 tarihinde Ruslar ve Romenler Plevne şehrini beş gün durmaksızın şiddetli top ateşine tutarak, 29 Ağustos 1877 de hücuma başladılar.

Üçüncü Plevne savaşı Ruslar ve Romenler için tam bir hezimet oldu,Romanya prensi Tuna nın diğer tarafına orduları çekmeyi Çar II Aleksandar'a önerdi,Rus Çarı çekilmeyi kabul etmedi ve ilave güçler getirdi.

29 Ağustos 1877 -11 Eylül 1877 arasında aralıksız olarak ,üçüncü Plevne muharebesi yapıldı,ordular birbirine girdiler ,Ruslar Plevne'ye üç koldan saldırarak ve tüm gücünü kullanarak Plevneyi almayı amaçlıyorlardı.

Üçüncü Plevne savaşında Osman Paşa askerleri inanılmaz kahramanlıklar gösterdiler ve hücum eden Rus ve Romen askerlerini püskürtmeyi başardılar.

Bu savaşta Ruslar ağır kayıplar verdi ,Rusların toplam zaitı 15500 asker , 3 general ve 350 subaydı.

Osman Paşa'nın 4000 asker şehit ve yaralıdan ibaretti.

Üçüncü Plevne zaferi , harp tarihinde önemli bir yer teşkil etmektedir,bu zafer tüm yurtta büyük çoşku ile kutlandı.

Padişah II Abdülhamid Osman Paşa'ya gazilik ünvanı verdi ,daha önce talep edilen erzak ve asker yardımını da Sofya üzerinden Plevne'ye ulaştırdı.

Rusların ölü ve yaralı sayısı 50 000 ulaşmıştı,bu nedenden dolayı artık Ruslar Plevne'nin savaşarak kazanılması imkansız olduğunu anladılar,bu nedenle Plevne'yi bütün güçleriyle muhasaraya altına almaya karar verdiler.

Ruslar ,Plevneyi muhasaraya almak için General Totleben Rus-Romen muhasara ordusunun başına geçirdiler.

Osman Paşaya gelen erzak ve toplar istihkamlara yerleştirilerek yeni duruma göre hazırlıklar tamamlandı. Rusların kesin olarak Plevne'yi muhasara altına alacakları ve bu nedenle Seraskerden ,acilen Plevne'den ordusunun Sofya ya çekmesini ve orada Rusları karşılamayı önerdi.
Seraskerlik bu planı kabul etmeyerek ,zira Plevne'nin eskisinden daha önemli hale gelmesinden dolayı ,Plevne'nin savunulmasını uygun bularak, Osman Paşa ya mevzite sebat etmesi için emr etmiştir.

Seraskerliğe Sofya yolunun açık tutulacağını vaat eden Şefket Paşa ,verdiği sözü tutamayarak, Sofya yolu da Ruslar tarafından tutularak, Plevne tam bir muhasara altında kaldı.
Artık Osman Paşa'nın Plevne'den çekilme imkanı da kalmamıştı.

Muhasarayı kaldırmak ancak kuvettli bir takviye orduyla mümkündü,gelen yardımlar da Plevne'ye ulaşmadığından dolayı , Osman Paşa Plevne'de ordusuyla tek başına,yardımsız vaziyette kaldı.