Embiya Çavuş
Embiya Çavuş (d. 1926, Mahmuzlu, Şumnu), Bulgaristan Türkü ressam ve porselen sanatçısıdır.
1933 yılında ilköğrenimine başlayan Çavuş, 1937’de Kemallar şehrinde bir
yıl olmak üzere rüştiye (ortaokul), 1938–1941 yılları arası Şumnu
ilinde medrese eğitimini tamamladı. Okul hayatı devam ederken resme
merak sarmıştı ve amatör çalışmalarda bulunmuştu. 1944 yılında Ermeni
asıllı okul müdürünün hışmına uğrayarak ilelebet Bulgaristan eğitim
sisteminden mahrum bırakılmıştı.
1945 yılında Komünist rejimin başa gelmesiyle eğitim sistemine geri
alındı. 1945 yılında nüvvab (lise) okuluna başladığında, Türk okulları
kapatılmıştı. Bunun üzerine beş arkadaşıyla birlikte sonradan Türkiye
tarafından tescil edilecek olan “Bulgaristan Türklerinin Varlığını
Benliğini Koruma Teşkilatı’nı” kurdu.
1946 yılında 45 günlüğüne çalışma kampına gönderildi. 1947 yılında
Gümülcine dönüşünde askeri istihbarat alanında (RO) yaralanmış olarak
bulunup Varna’ya gönderildi. Varna’da işkencelerle geçen bir yılın
ardından, 1948 yılında teşkilat kurmaktan, casusluktan ve Tito ile
Georgi Dimitrov’a suikast girişiminde bulunmaktan ölüm cezasına
çarptırıldı. 1949–1956 yılları arasında “ağarlaştırılmış müebbet hapis
cezası” ile Belene’de kaldı.
Batı dünyasının baskıları sonucu Komünizmin birçok ağır hapishanesi
kapatılırken, kendisini önce Plevne’ye sonra Sofya’ya naklettiler. 1963
yılında şartlı salıvermeden yararlanarak serbest kaldı.
1965 yılında Yenipazar’daki porselen fabrikasına porselen uzmanı olarak
işe başladı. Porselenden tablolar, vazolar yapmaya başlamıştı.
Çalışmalarını büyük bir titizlikle yapıyor ve sanatında doruğa
tırmanıyordu. Eserleri Almanya, İngiltere, Finlandiya ve SSCB’de
sergilendi. 1974 yılında Polonya’ya, 1976 ve 1977 yıllarında SSCB’ye
davet edilerek porselen konusunda istişarelerde bulundu.
1979 yılında arzu ettiği anavatanı Türkiye’ye yarı mübadale sonucu
geldi. Dışişleri Bakanlığı’ndaki kısa bir çalışma evresinden sonra
İzmir’e yerleşti.
1985 yılında İzmir Balkan Göçmenleri Kültür Dayanışma Derneği’nin (BAL –
GÖÇ) kurucu üyesi olarak dernek faaliyetlerine resmettiği eserleri ile
başladı. 1999 yılına dek BAL – GÖÇ’te başkan yardımcılığı görevinde
bulundu. 1999 yılında Celal Öcal ile birlikte Türk Dünyası İnsan Hakları
Derneği’ni kurdu. Halen fahri başkan sıfatındadır.
Ayrıca, ABD Balkan Ülkeleri İnsan Hakları Konseyi üyeliği, Amerikan
İnsan Hakları Derneği üyesi, New York Bulgaristan Türkleri Derneği
üyeliği, Amerikan-Türk İslam Kültür Derneği üyeliği görevlerinde
bulunmaktadır.
Yirmi bir yıl içinde aralarında ABD (New York, Washington Elçilikleri ve
BM Teşkilatı) ve Kanada’da (elçilik) olan, yüz altı resim sergisi
açılışında bulunmuştur. Tunaser Yayınları tarafından Türkçe ve İngilizce
olarak piyasaya sürülen Yaşadıklarımız Bir Daha Yaşanmasın (Let What We
Live Not To Be Repeated) kitabının yazarı ve resmedenidir. Evli ve bir
kız çocuk babasıdır.